Speciaal onderwijs

 
regio: geen regio gekozen   

Selecteer een gemeente of samenwerkingsverband:

De cijfers op deze pagina worden niet meer vernieuwd. Staat van de Jeugd publiceert het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs op gemeenteniveau. Samenwerkingsverbanden op de kaart toont deze informatie op het regioniveau (niveau van het samenwerkingsverband passend onderwijs).

Inleiding

Het speciaal onderwijs is er voor leerlingen die specialistische of intensieve begeleiding nodig hebben. Bijvoorbeeld omdat zij een handicap, chronische ziekte of stoornis hebben. Er is speciaal basisonderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs zijn onderverdeeld in vier clusters. De clusters zijn ingedeeld op basis van de problematiek van de leerlingen.

Speciaal basisonderwijs

Speciaal Basisonderwijs (sbo) valt onder het reguliere onderwijs. Sbo-scholen zijn bedoeld voor kinderen met een relatief lichte ondersteuningsvraag die toch niet in op een reguliere school opgevangen kunnen worden. Scholen in het sbo hebben dezelfde kerndoelen als gewone basisscholen. Maar de leerlingen in het sbo krijgen meer tijd om die te halen. De groepen in het speciaal basisonderwijs zijn kleiner en er zijn meer deskundigen. Leerlingen kunnen tot hun 14e jaar op een school voor speciaal basisonderwijs terecht.

 

Speciaal onderwijs

Soms heeft een leerling extra ondersteuning nodig. En kan de gewone basisschool of school voor speciaal basisonderwijs die niet bieden. Een leerling kan dan naar het speciaal onderwijs.

Het speciaal onderwijs (so) valt onder de Wet op de expertisecentra en maakt daarmee geen deel uit van het reguliere onderwijs.Het so is bedoeld voor kinderen die veel ondersteuning nodig hebben. Bij de overgang naar het voortgezet onderwijs kan opnieuw gekeken worden of de leerling misschien naar een gewone middelbare school kan.

 

Voortgezet speciaal onderwijs

In veel gevallen noemen we de scholen voor leerlingen van 12 jaar en ouder voortgezet speciaal onderwijs (vso). (v)so-scholen zijn bedoeld voor leerlingen met een zwaardere ondersteuningsvraag. Leerlingen kunnen op het voortgezet speciaal onderwijs blijven tot en met het schooljaar waarin ze 20 jaar worden. Die periode kan iets langer zijn als daarmee de kans op een diploma of passende plek op de arbeidsmarkt groter wordt.

 

Toelichting cijfers

In deze indicator zijn de beleidscijfers weergegeven van het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs in uw geselecteerde regio of gemeente. De gegevens kunt u vergelijken met andere regio’s, gemeenten of het landelijk gemiddelde. Tevens ziet u een trendgrafiek van de afgelopen jaren.

Klik hier voor een uitgebreidere toelichting op de cijfers.

Speciaal onderwijs in uw gemeente of regio

Waar staat uw regio ten opzichte van andere regio’s? Hoog betekent veel leerlingen in het speciaal onderwijs, laag betekent weinig leerlingen in het speciaal onderwijs. Elke staaf geeft het gemiddelde van de laagste 5% van de regio’s tot de hoogste 5%.

selecteer een regio om deze figuur te kunnen zien:

Speciaal onderwijs in Nederland

Dit landkaartje geeft het aandeel leerlingen dat speciaal onderwijs volgt per gemeente of regio weer, waarbij de kleur donkerblauw het hoogste aandeel weergeeft en de kleur lichtblauw het laagste. De data per gemeente of regio kunt u als Excel (.csv bestand) downloaden.

Bron en jaar data: DUO, bewerking NJi, 2020

Trend speciaal onderwijs

De figuur geeft de trend van het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs en de onderverdeling per onderwijssoort voor uw gemeente/regio ten opzichte van het landelijk gemiddelde van de afgelopen jaren weer. Onder de figuur kunt u de desbetreffende trend voor uw gemeente/regio en Nederland aan of uitzetten door erop te klikken.

selecteer een regio om deze figuur te kunnen zien:

Wat kan ik met de cijfers uit mijn regio?

Met deze cijfers weet u hoeveel kinderen in uw regio ingeschreven staan in het speciaal basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Veel van deze kinderen hebben naast de extra ondersteuning die zij in dit type onderwijs ontvangen, eveneens hulp of ondersteuning vanuit de Jeugdwet nodig. Ook zijn er kinderen die zorg nodig hebben vanuit de Wet langdurige zorg of de zorgverzekeringswet. Daarnaast is een deel van deze kinderen afhankelijk van leerlingenvervoer om naar school te kunnen komen.

Dit betekent dat u in uw regio als samenwerkingsverband, schoolbestuur, schoolleiders en gemeenten intensief overleg nodig hebt om de integrale arrangementen van onderwijsondersteuning, hulp of zorg en vervoer voor deze groep leerlingen op een passende manier te realiseren. Ook kunt u in gesprek gaan over de mogelijkheden om een deel van deze kinderen nadat zij in dit type speciaal onderwijs ondersteuning en jeugdhulp of zorg hebben ontvangen, weer terug te laten keren naar het reguliere onderwijs, waar zij – in het voorgezet onderwijs – hun diploma kunnen behalen. Bij die overstap – en soms zelfs gedurende hun gehele schoolloopbaan – hebben deze leerlingen behoefte aan integrale arrangementen. Daarvoor is intensieve samenwerking van onderwijs en gemeenten voorwaardelijk.

De cijfers van deelname aan speciaal (basis) onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs worden voor de afgelopen drie jaren weergegeven. Hiermee is het mogelijk om ook inzicht te krijgen in ontwikkelingen en trends in deze groepen leerlingen.